Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, które charakteryzują się zbyt wysokim poziomem cukru we krwi, czyli hiperglikemią. Stan ten wynika z zaburzeńw wydzielaniu i/lub działaniu insuliny (insulina jest hormonem umożliwiającym tkankom przyswojenie glukozy).
Coraz częściej choroba jest rozpoznawana u młodych dorosłych, bywa nazywana cukrzycądieto zależną, ponieważnagły wzrost liczby przypadków tego rodzaju cukrzycy utożsamiany jest z niezdrowym stylemżycia.
Jeśli u chorego występująpredyspozycje genetyczne, to po zetknięciu sięz czynnikiem wyzwalającym, jakim może byćnp. infekcja wirusowa, zmienia się struktura komórek trzustki. Ta zmiana wyzwala reakcję immunologiczną (własny układ odpornościowy rozpoznaje komórki trzustki, jako obce komórki i dochodzi do reakcji obronnej – autoimmunologicznej (tzw. autoagresja). W konsekwencji dochodzi do zapalenia wysp trzustkowych i zniszczenia komórek BETA produkujących insulinę.
Podatnośćna cukrzycętypu 1 i cukrzycętypu 2 jest dziedziczna, ale uważa się,że do zachorowania niezbędny jest czynnikśrodowiskowy.
Cukrzyca typu 2 jest mocniej związana z genami. Krewni pierwszego stopnia osoby chorej na cukrzycę tego typu są obarczeni dużym ryzykiem wystąpienia choroby. Należy jednak pamiętać,że obciążenia genetyczne są tylko podłożem do jej rozwoju. Przyczynąjest ich połączenie z niezdrowym stylemżycia:
- niezdrową dietą (cechującą się przede wszystkim wysokim spożyciem cukru, nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans),
- otyłością(ze wskaźnikiem masy ciała BMI powyżej 30),
- brakiem aktywności fizycznej,
- niedoborami snu (jest to uznawane za czynnik ryzyka, ponieważwpływa na metabolizm organizmu).
Kobiety, które chorowały na cukrzycę ciążową, sązagrożone rozwojem cukrzycy typu 2.
Do rozwoju cukrzycy przyczynićsięmogąniektóre leki (glikokortykosteroidy, tiazydy,β-blokery, leki przeciwpsychotyczne II generacji (atypowe)) oraz choroby (akromegalia, zespółCushinga czy nadczynnośćtarczycy).
Wystąpienie któregośz charakterystycznych objawów powinno skłonićchorego do wykonania podstawowego badania, czyli zmierzenia stężenia glukozy we krwi na czczo. Krew pobiera siępo 12 godzinach od ostatniego posiłku.
Pamiętajmy o badaniach krwi, obserwowaniu naszego organizmu i kontrolach lekarskich.
Na co zwracaćuwagę?
- Nie podjadaj nic pomiędzy posiłkami! Unikaj także popijania słodzonych napojów, kawy z mlekiem czy innych przekąsek.
- Wybieraj przetwory z mąk razowych, im wyższy numer przemiału mąki w przetworach, tym lepiej.
- Pamiętaj o regularnej aktywności ruchowej. Trening niewątpliwie wpływa pozytywnie na wrażliwośćinsulinowątkanek. Zarównoćwiczenia aerobowe, jak i oporowe mogąwywoływaćpoprawęregulacji glikemii.
- Zadbaj o sen i regenerację. 7-8 godzin snu na dobę wpływa pozytywnie na wrażliwośćinsulinowąi kontrolęapetytu.
- Do posiłków dodaj warzywa, będąceźródłem błonnika pokarmowego, który pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi.
- Produkty skrobiowe gotuj krótko, al dente, unikaj rozgotowania i rozdrabniania np. do formy puree. Schłodźprodukty skrobiowe (ryż, kaszę, makaron) na dzieńprzed spożyciem w lodówce - obniży to indeks produktów poprzez zamianęskrobi w nich zawartej na skrobię oporną.
- Ostatni posiłek zjedz najpóźniej 4-5 godzin przed snem, ponieważ w nocy, podczas snu, zwiększa sięilośćzatrzymywanego w organizmie kwasu moczowego.
- Wybieraj mniej dojrzałe owoce - np. zielone banany zamiast tych przejrzałych i nie spożywaj ich samodzielnie.
- Unikaj posiłków skomponowanych z udziałem samych węglowodanów np. ryż/kasza z owocami oraz takich, gdzie przeważa chude białko np. gotowany filet kurczaka z warzywami. Najlepiej, aby posiłki były zbilansowane i zawierały za równo węglowodany (najlepiej złożone, o niskim IG), białka i tłuszcze oraz błonnik pokarmowy.
- Unikaj przetworzonejżywności w formie sproszkowanej, rozpuszczalnej, płynnej, papkowatej - tyczy sięto koktajli instant, zupek, sosów, odzywek białkowych, ale także soków i musów owocowych - produkty tego rodzaju błyskawicznie trafiają do krwioobiegu, co powoduje szybki wzrost glukozy we krwi.
- Podczas komponowania posiłków bazuj na produktach z niskim indeksem glikemicznym.
- Staraj się unikaćdodatkowych stresorów i redukuj przyczyny stresu. Zwiększony poziom hormonu stresu - kortyzolu zarówno w przypadku zaburzeńzwiązanych ze snem, jak i przewlekłym stresem przyczynia siędo zaburzeńgospodarki węglowodanowej.
Twój komentarz